Çikolata Bağımlılığı: Neden Severiz?
Çikolatada Feniletilamin kısaca PEA vardır. Feniletilamin, eskiden MDMA ilacının ana maddesiydi. Bugün ekstazi meta-amfetamin(met) olarak yasadışı uyuşturucu madde olarak satılmaktadır. Sokakta; ekstazi ya da X olarak satılmaktadır. MDMA çift terapilerinde verilen, gerginliği azaltıp, düşmanlığı hafifleten bir ilaçtır. Bu ortak yön; çikolata ve meti birbirine kesiştirmektedir.
Çikolata; yağlı içeriğiyle, yalnızlık duygusunu bastırır. Yüksek karbonhidrat içeriği ise serotonin salınımına yol açar. Difelamin denilen serotonin benzeri sakinliği arttırıcı madde içerir. Tatlı, tuzlu, acı ve ekşinin dengeli güzel bir kombinasyonunu içerir. İçinde PEA, teobromin, tiramin ve kafein uyarıcıları bulunur. Çikolatanın kokusundaki pirazin, beyindeki zevk merkezini harekete geçirir. Yapısının kremsi veya kıtır kıtır oluşu ruh haline göre iyi hissettirebilmektedir. Bunların dışında çikolata özellikle kadınlar tarafından daha çok sevilmektedir. Çikolatanın kadınlar tarafından bu kadar çok sevilmesinin sebebi;
- Duygusal olarak sevilme ve şefkat isteğidir(çikolata kısmen bunu sağlayabiliyor!),
- Regl dönemindeki hormonsal değişimler,
- Depresyon için kadınlar daha çok tedavi görmektedir(çikolata da bir nevi antidepresandır!),
- Çok fazla işle uğraşan kadınlar bazen enerjilerini arttırmak için çikolatayı kullanırlar.
Çi̇kolata Yeme İsteği̇ne Alternati̇f Çözümler
Çikolata yeme isteğini, çikolatada bulunan aynı uyarıcı maddelerden bazılarını içeren besinleri tercih ederek bu durumu geçici olarak erteleyebiliriz. Bunlar;
1)Zencefilli Gazoz: Tıpkı çikolatadaki gibi tiramin içeriği yüksek olduğu için tüketilebilir.
2)Pokeo Çayı: Teobromin, yüksek miktarda bulunduğu için alternatif olabilir. Ayrıca Pokeo çayının hem yatıştırıcı hem de canlandırıcı etkisi vardır.
3)Soya Sütü: Zencefilli gazozda olduğu gibi tiramin içeriği yüksek olduğu için tüketilebilir.
4)Tatlandırıcılı soda/kola: Aspartam tatlandırıcısında bulunan fenilalaninin, beyinde çikolatada olduğu gibi sevgi ilacı olan feniletilamin üretimini canlandırmaktadır. 350 ml soda tüketimi bunun önüne geçebilmektedir.
5)Kahve: Kahvedeki pirozin sayesinde, kokladığınızda bile beyindeki keyif merkezi harekete geçmektedir. Bu koku kabuklu kuruyemişlerin hepsinde bulunmaktadır.
6)Çikolatalı Puding: Çikolata isteğinizi bastırmak için süt içeriği yüksek bir paket çikolata yerine bir kase çikolatalı puding yiyebilirsiniz. Veya yurtdışında daha yaygın olan çikolatalı yoğurt yine bu konuda tercih edilmesi daha az hasarla bu durumu noktalayacaktır.
Çi̇kolata Bağımlısı Mısınız?
Uzun süre çikolata bağımlılığı dalga konusu oldu. Hatta çikolata bağımlısı bireyler, çevresindeki insanlardan eleştiri aldı. “Bir parça ye bırak!” gibi cümleler söylenilen bu kişilerin durumu o kadar da kolay değildir. Alkol bağımlısı birine “bir bira iç bırak!” nasıl denmezse çikolata bağımlısı biri için de bunu uygulamak oldukça zordur. Aşağıdaki doğru-yanlış testi aracılığıyla çikolata bağımlısı olup olmadığınızın ölçümünü yapabilirsiniz.
Çi̇kolata Bağımlılığı Testi̇
(Bu testteki doğru sayınızı sayıp ardından sizin için uygun olan aralığa bakınız.)
- Sürekli çikolata yemek istiyorum.
- En sevdiğim yiyeceğin içinde çikolata var.
- Arada bir art arda çikolata tüketerek aşırıya kaçarım. Bir kutu çikolatalı dondurmanın hepsini, bir paket çikolatalı kurabiye, çikolatalı kekin çoğunu ya da çok fazla çikolatalı şeker yerim.
- Sadece kadınlar: Adet döneminden hemen önce çikolata yemek için can atıyorum.
- Görünüşe göre, kış mevsiminde hep daha fazla çikolata yiyorum, bunun sonucunda soğuk aylarda kilo alıyorum.
- En sevdiğim çikolatalı yiyecekleri bulmak için çok fazla çaba sarf ettim (yolumdan saparak arabayla birkaç kilometre fazladan gitmek/maddi imkânım olmadığı halde çok para harcamak vs gibi).
- Çikolatalı yiyecekleri, genelde, etrafta kimse yokken yerim. Hatta diğerleri ne yediğimi bilmesin diye boş ambalaj kağıtlarını saklarım.
- Çikolata yedikten sonra suçlu hissederim ve kendime kızarım
- Sadece çikolata görüntüsü ya da kokusu onu yeme arzumun uyanması için yeterlidir.
- Sanırım ben iflah olmaz bir romantiğim. Çok kolay aşık olurum ve duygusal film ya da kitaplara doymuyorum.
- Çikolata hakkında en iyi şey, nefis tadı.
- Bir ıssız adaya düşseydim; kesinlikle hayatı idame ettirme çantamdaki malzemelerden birinin çikolata olmasını isterdim.
- Çikolatasız bir hayat hiç eğlenceli olmazdı.
- Geçen sefer sevgilimden ayrıldığımda, günlerce depresyondaydım ve bunun sonucu olarak daha fazla çikolata yedim.
- En çok bayramlarda canım çikolata yemek istiyor.
- Ne zaman bir parça çikolata yesem, iştahımın kontrolünü tamamen kaybediyorum ve elimin ulaştığı her çikolata parçasını yemek istiyorum.
- Çikolata yerken, kendimi gerçekten iyi hissettiğimi fark ettim. Hoş bir duygu veren uyuşturucu bir madde sanki.
- Başkaları benimle dalga geçti ya da çikolatayı “normal” insanların olduğundan daha çok sever göründüğümü söyledi.
- Yorgun ya da depresyonda hissettiğimde, kimi zaman çikolatayı enerji vermesi için kullanıyorum.
- Çikolata yemekle ilgili çok hoş çocukluk anılarım var.
- Çocukluk anılarından hazır bahsetmişken, çocukken çikolata yediğimde saklanırdım. Annem, babam ya da kardeşlerimin çikolata yeme keyfimi bilmelerini istemezdim.
- Görünüşe göre, yaz sonundan yılbaşına kadar süren sonbaharda kilo almamayı başarıyorum. Ancak çikolatanın etrafta çok fazla görüldüğü bayramlar ve tatillerde hep kilo alıyorum.
- Bence, çikolata tadı fazla olan gıdalar daha iyi. Hafif sütlü çikolata ya da sade vanilyalı yerine, her zaman “çifte çikolatalı şeker” içeren çikolatalı dondurmayı yeğlerim.
- Çikolatayı, ekseriyetle “kötü” bir yiyecek-kilom için kötü ve sağlığım için kötü- olarak düşünürüm ama öyle nefis ki kendime “yaramaz” olma ve bir miktar yeme müsaadesi veriyorum.
- Keçiboynuzu tadına tahammül edemiyorum. Bana göre, o sahte çikolata.
- Annem doğum günümde ne çeşit pasta istediğimi sorduğunda, hep çikolata kaplamalı, çikolatalı pasta isterdim.
- Ailemde çikolatayı en çok ben seviyorum.
- Çikolata “krizlerine” giriyorum; yani, belli bir tür çikolata seviyorum ve bıkana kadar sadece o tür çikolatayı yiyorum. Daha sonra farklı bir tür çikolata seçerim ve o türü de bıkana kadar yerim.
- Görünüşe göre, çikolatayı sadece çubuk şeker, kek ya da dondurma gibi rafine edilmiş şeker içerdiğinde art arda tıkınırcasına yiyorum. Şekersiz çikolata şeker çubuğu, buzlu süt ya da donmuş yoğurt yediğimde aşırı yeme isteği duymuyorum.
- Genellikle, eşimle/sevgilimle tartıştıktan sonra çikolata yiyorum ya da yeme isteği duyuyorum.
- En sevdiğim çikolatayı yemenin hemen öncesinde heyecanlı ve mutlu oluyorum.
- Şayet başkaları ne kadar çikolata yediğimi gerçekten bilseydi, utanç duyardım hatta aşağılanmış hissederdim.
- Bana göre, çikolata duyusal bir yiyecek. Çikolatanın tadı ve dokusunun cinsel arzularımı uyandırdığını fark ettim.
- Sinemaya gittiğimde, patlamış mısır yerine çikolatalı şeker yemeyi tercih ederim.
- Eşim, eve en sevdiğim çikolatalı yiyecekler(dondurma, şeker, kurabiye vs.) getirirse, bunu elimde olmadan bir sevgi hareketi olarak görüyorum.
Puanlama:
Puan Aralığı | Yorum |
0-10 | Çikolata bağımlısı değilsiniz. |
11-20 | Her iki kategoriye girebilecek sınırda çikolata bağımlısısınız. |
21-29 | Kesinlikle bir çikolata bağımlısı değilsiniz. |
30-35 | Tam bir çikolata bağımlısısınız. |
Hangi̇ Tür Çi̇kolata Bağımlısısınız?
- Çikolata Aşığı
10,14,30,33,35 sorulara evet diyenler özellikle bununla ilgilenmelidir. Çikolata yemekle oluşan duygular bu kişilerde aşırı boyutlardadır.
- Durumsal Çikolata Bağımlısı
4,5,15,22,26 sorulara evet diyenler özellikle bu gruptadır. Kendi içinde üç kategorisi vardı;
Adet döneminden hemen önce hormonsal dalgalanmalardan kaynaklı, mevsim değişiklikleri oldukça ve sadece bayramlardan önce tüketimi gerçekleşmektedir.
- Tıkınırcasına Çikolata Yiyenler
3,6,16,28,29 numaralı sorulara evet diyenler bu sınıftadır. Kişiler çikolata yerken kontrolünü kaybederek art arda soluksuz yemeye devam eder.
- Coşkulu Çikolata Bağımlıları
9,13,17,19,31 numaralı sorulara evet diyenler özellikle bu sınıftadır. Bu gruptaki kişiler çikolata yerken aşırı keyiflenirler ve mükemmel hissederler.
- Gizli Çikolata Bağımlıları
7,8,21,24,32 numaralı sorulara evet diyenler özellikle bu sınıftadır. Bu kişiler çikolata dahil onlara kilo aldıracağını düşündükleri her şeyi yedikten sonra suçluluk hissederler. Çikolata paketlerini yedikten sonra bir yerlere saklayabilirler veya arabanın torpidosu gibi farklı yerlerde çikolatalar bulundururlar.